دهلي ٻري رهيو آهي!

شفيق الرحمان شاڪر

”مير جي دهليء“ جو هڪ ڀيرو وري حال خراب آهي.بسون،ويگنون ۽ ريلون بند آهن.ٽٽل مسجدن ۽ مدرسن،سڙيل گھرن ۽ دوڪانن،رک بڻيل گاڏين ۽ پٿرن سان اٽيل ويران سڙڪن جي بنياد تي شهر جنگ جي ميدان جو منظر پيش ڪري رهيو آهي.گذريل سال 12 ڊسمبر کان جڏهن مودي سرڪار شهريت وارو بل منظور ڪيو آهي سڄي هندستان ۾ ان خلاف تشدد ڀريل مظاهرا ٿي رهيا آهن.مودي انتظاميه کي پهرين خدشو هو ته ترميم جا مخالف صدر ٽرمپ جي دوري جي موقعي تي عالمي ميڊيا جي گاديء واري شهر ۾ موجودگيء جو فائدو کڻندي پنهنجي طاقت جو ڀرپور مظاهرو ڪندا.ان بنياد تي گھرو وزير اميتشا پنهنجون سموريون مصروفيتون ڇڏي گذريل چئن هفتن کان پوليس ۽ قانون نافذ ڪندڙ ادارن سان رابطي ۾ رهيو.صدر ٽرمپ جي ڀارت واري دوري جون تياريون ڪيترن ئي مهينن تائين جاري رهيون.احمد آباد،آگره ۽ دهليء ۾ صفائي مهم تي اربين روپيا خرچ ڪيا ويا.ڪچين وسندين کي معزز مهمان جي نظرن کان لڪائڻ لاء ڪچن گھرن ۽ جھوپڙين آڏو ديوارون اڀيون ڪيون وييون.اهو تاثر ڏيڻ  لاء ته ڄمون ۽ ڪشمير ۾ صورتحال معمول مطابق آهي.24 فيبروري کان وادي جي اسڪولن کي ٻيهر کولڻ جو اعلان به ڪيو ويو.وادي ۾ چوڏهن هزارن جي لڳ ڀڳ تعليمي ادارا گذريل سال آگسٽ کان لاڳيتو بند آهن جڏهن آئين جي آرٽيڪل 370 جي منسوخي بعد پوري ماٿري ۾ ڪرفيو لڳائي ڇڏيو ويو هو.پر سموريون پيش بنديون ۽ احتياطي تدبيرون اجايون رهجي وييون ۽ عين ان وقت جڏهن جڏهن احمد آباد جي ڪرڪيٽ اسٽيڊيم ۾ صدر ٽرمپ دنيا جي” سڀ کان وڏي جمهوريت“ جو قصيدو پڙهي رهيو هو،دهليء ۾ قيامت جو منظر هو.اميتشا جي حڪم تي باوردي پوليس کي پوئتي هٽائي سڄي يو پي مان آيل پيشاور ڏوهارين جا ٽولا مظاهرو ڪندڙن تي ڪڙڪي پيا.دهليء جي ڳوٺاڻي علائقي جعفر آباد ۾ ميٽرو اسٽيشن پل هيٺان پرامن عورتون ڌرڻو ڏيئي ويٺيون هيون ته ڀارتي جنتا پارٽي جي مرڪزي رهنما ڪپيل مشرا جي اڳواڻيء ۾ ”جئي شري رام“ جو نعرو لڳائيندي سوين هٿياربند غنڊن جو ميڙ اتي پهتو.پوليس گاڏيء تي لڳل لائوڊ اسپيڪر تان مشرا اعلان ڪيو ته ”جيڪڏهن اهي عورتون اتان نه هٽيون ته سندن چتا ساڙي ويندي.“ مشرا جي گار گند ڪرڻ تي اتي موجود نوجوان مشتعل ٿي ويا ۽ جھيڙي ۾ سوين ماڻهو زخمي ٿيا.بي جي پي جي غنڊن علائقي جي گھرن ۽ مسلمانن جي دوڪانن کي باهه لڳائي ڇڏي.جعفر آباد کان شروع ٿيندڙ اهو فساد جھٽ ئي موج پور،چاند باغ،گوگل پوري،ڀڄن پورا،ڪراوال نگر ۽ ٻين مسلم اڪثريتي شهرن ۽ ڳوٺن تائين پهچي ويو.پٿراء ۽ چاقو مارڻ سان گڏوگڏ مسلمانن جي گھرن،دوڪانن ۽ گاڏين کي ساڙيو ويو ۽ انهيء دوران پوليس مزاحمت ڪندڙ نوجوانن کي گرفتار ڪري رستن تي بد ترين تشدد جو نشانو بڻائيندي رهي.انهن وڳوڙن ۾ سرڪاري اعلان مطابق هڪ پوليس آفيسر سميت يارهن ماڻهو مري ويا.مسلمانن جو چوڻ آهي ته سندن ڪيترائي ٻار غائب آهن.ماڻهن کي خدشو آهي ته پوليس جاني نقصان گھٽ ڏيکارڻ لاء لاش غائب ڪري ڇڏيا آهن.زخمي ٿيندڙن جو ڪو اندازو ئي ناهي.بي جي پي جي هٿياربند غنڊن جي حملن،باهه لڳائڻ،پوليس جي وٺ پڪڙ ۽ انڌا ڌنڌ فائرنگ باوجود نوجوان اڃا تائين روڊن تي آهن ۽ مظاهرين کي ڏسندي ئي گولي مارڻ جي حڪم باوجود عورتن سميت هزارين مظاهرين جڳهه جڳهه تي ڌرڻوڏيئي ويٺل آهن.پوليس تشدد ۽ مسلمانن تي فرقيواراڻن حملن جي خبرن کي روڪڻ لاء ڪيترن ئي شهرن ۾ انٽرنيٽ سروس معطل ڪئي ويئي آهي.اليڪٽرانڪ ميڊيا به سنسر جي وڪڙ ۾ آهي.مرڪزي وزارت اطلاعات ۽ نشريات نجي ٽي وي چينلز کي باقائدي نوٽيس جاري ڪيا آهن جن ۾ نفرت انگيز ۽ تشدد کي ڀڙڪائڻ واري مواد جي اشاعت تي سخت قانوني ڪاروائي ڪرڻ جي ڌمڪي ڏني ويئي آهي.ڪاليج ۽ اسڪول بند ۽ امتحان ملتوي ڪيا ويا آهن.گھرو وزير جو چوڻ آهي ته گاديء واري شهر ۾ وڳوڙ منصوبابنديء هيٺ ڪرايا ويا آهن جنهن جو مقصد صدر ٽرمپ جي دوري وقت ڀارت جو تصور خراب ڪرڻ هو.انهن وڳوڙن سبب دهلي جي انتظامي حيثيت جي باري ۾ به سوال اڀا ٿيڻ لڳا آهن.گاديء واري هنڌ هئڻ سبب دهليء جي پوليس مرڪزي وزارت داخلا جي اختيار هيٺ آهي جڏهن ته شهري سهولتون ۽ ٻيا انتظامي معاملا وزير اعليٰ جي نگرانيء هيٺ آهن،دهليء تي عام آدمي پارٽي جي حڪومت جنهن ڪجهه ئي ڏينهن اڳ ٿيندڙچونڊن م حڪمران جنتا پارٽي کي شرمناڪ شڪست ڏني آهي جو وزير اعليٰ اروند ڪجريوال گھڻو پريشان آهي.سندس خيال آهي ته پوليس امن امان برقرار رکڻ ۾ نه رڳو ناڪام رهي آهي پر مجرماڻي غفلت جي مرتڪب ٿي آهي جنهن جي قيمت دهليء جي معصوم شهرين کي ادا ڪرڻي پئجي رهي آهي.هن مرڪزي حڪومت کان گھر ڪئي ته گادي واري شهر ۾ امن امان بحال ڪرڻ سميت غفلت ڪندڙ پوليس آفيسرن خلاف عدالتي جاچ ڪرائي وڃي جنهن شهر کان ٻاهران آيل غنڊن جي سرپرستي ڪئي  ۽ اهو مطالبو به زور وٺي رهيو آهي ته دهليء جي پوليس کي وڏي وزير جي اختيار هيٺ ڏنو وڃي.

دهليء ۾ چونڊي چونڊي مسلمانن کي قتل ڪرڻ جو سلسلو جاري آهي.مسجدن تي حملا ڪيا پيا وڃن ۽ مسلمانن جي ملڪيتن کي نقصان پهچايو پيو وڃي.دهليء جي اتر اوڀر علائقي ۾ ڪرفيو لڳل آهي جڏهن ته وڳوڙ ڪندڙن کي ڏسندي ئي گولي مارڻ جو حڪم ڏنو ويو آهي.اي ايف پي مطابق هندو مسلم فسادن ۾ ٽيهن کان وڌيڪ ماڻهو قتل جڏهن ته چار سو کن زخمي ٿيا آهن.سوشل ميڊيا تي وائرل وڊيوز ۾ ڏسي سگھجي ٿو ته آر ايس ايس جا دهشتگرد جھنڊا کڻي مسجدن جي مينارن تي چڙهي ويا،ڪيترين ئي عمارتن کي باهه لڳائي ويئي ۽ ڦرلٽ جو سلسلو جاري آهي.هندو انتها پسندن گاڏين سان گڏوگڏ ايمبولينسز تي به حملا ڪيا.هوڏانهن شهريت تڪراري بل خلاف احتجاج ڪندڙ مظاهرين ۾ شامل هڪ شخص چيو؛ ” اسان پر امن احتجاج ڪري رهيا آهيون،اسين امن گھرون ٿا،ڪو به تشدد نٿو چاهي.پر تشدد واقعن بعد اسان تي خوف ڇانئيل آهي پر اسان پوئتي نه هٽنداسين“.
بي بي سي جو نمائندو فيصل محمد علي جڏهن اتر دهليء جي تشدد کان متاثر ٿيل علائقي ۾ پهتو ته اتي هجوم هن کان اهو موبائيل فون کسڻ جي به ڪوشش ڪئي جنهن ۾ انهن تشدد ڀريل واقعن جي وڊيو موجود هئي.نامه نگار جو چوڻ آهي ته ”هن وقت اتر اوڀر دلي کي ڏسو ته ايئن ٿو لڳي ڄڻ شهر بارود جي ڍير تي بيٺل آهي.“ هڪ مقامي رڪشا ڊرائير جو چوڻ هو ته انتظاميا نالي ڪا شيء موجود ناهي.ايئن ٿو لڳي ڄڻ حڪومت ماڻهن کي وڙهڻ لاء آزاد ڇڏي ڏنو آهي.هن انهن حالتن جي ڀيٽ 1984ع جي هندو سک وڳوڙن سان ڪئي جڏهن پوري دهلي ۾ وڏي پيماني تي تشدد پکڙيو هو.هن جو خيال هو ته جڏهن بي جي پي اڳواڻ ڪپل مشرا نفرت پيدا ڪندڙ بيان ڏيئي رهيو هو تڏهن جيڪر هن خلاف ڪو قدم کنيو وڃي ها ته معاملا ايئن هٿن مان نه نڪرن ها!

( روزاني هلال پاڪستان)